Οικονομία: Ποιοι κλάδοι θα φέρουν την ανάπτυξη

Παρά το θετικό κλίμα που καλλιεργείται γύρω από τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν πως το πρώτο φετινό εξάμηνο είναι «χαμένο από χέρι» και πως η κυβέρνηση πρέπει να κερδίσει σύντομα πολλές επιμέρους μάχες, προκειμένου να αρχίσει η οικονομία να σταθεροποιείται από το δεύτερο μισό του 2013.
 Οι εκπρόσωποι των εμπόρων δηλώνουν πως η νέα χρονιά ξεκίνησε με χαμηλότερες επιδόσεις από πέρυσι, οι ασφαλιστικές εταιρείες προβλέπουν για φέτος νέα μείωση της παραγωγής, οι αναλυτές μιλούν για περαιτέρω πτώση στις τιμές των ακινήτων και γενικότερα όλοι αναμένουν τις επιπτώσεις από την υψηλότερη φορολογική επιβάρυνση και τη μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. 

Στην αγορά πιστεύουν πως οι όποιες νέες επενδύσεις συμφωνηθούν τους επόμενους μήνες (σε κρατικό και ιδιωτικό τομέα), θα αρχίσουν ουσιαστικά να προσφέρουν θέσεις εργασίας από το 2014 και μετά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως ενώ ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας μίλησε με θέρμη για τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας σε μια ευρεία σειρά τομέων (π.χ. απόκτηση δεσπόζουσας θέσης στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, ελληνόκτητη ναυτιλία, παγκόσμια εμπορία και διακίνηση αγαθών, πληροφορική και νέες τεχνολογίες από ελληνικές εταιρείες με σοβαρές δυνατότητες για διεθνή επέκταση) δεν αναφέρθηκε σε κλάδους που θα μπορούσαν να στηρίξουν την οικονομία «εδώ και τώρα». 

Με τις θέσεις του υπουργού βέβαια, συμφωνούν πολλοί επιχειρηματίες, οι οποίοι πιστεύουν πως η ελληνική οικονομία διαθέτει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα και θα μπορούσε να οδηγηθεί σε βιώσιμη και ισχυρή ανάπτυξη, από τη στιγμή που υλοποιήσει μια σειρά διαρθρωτικών αλλαγών. 

  Οι «μάχες» του πρώτου εξαμήνου Επί του παρόντος όμως, όλα δείχνουν πως το 2013 θα είναι μια χρονιά γεμάτη από προκλήσεις. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αν η κυβέρνηση μέσα στο επόμενο εξάμηνο καταφέρει να εμπεδώσει το κλίμα σταθερότητας που πάει να δημιουργηθεί και αν καταφέρει να τονώσει την ρευστότητα στην πραγματική οικονομία μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, τότε πολλά πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Ειδικότερα μάλιστα για την τόνωση της ρευστότητας, οι προσδοκίες δεν βασίζονται τόσο στην επικείμενη επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (γύρω στο Σεπτέμβριο, αλλά τα λεφτά μάλλον θα επιστραφούν στον ELA), όσο στην σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων που υλοποιείται μήνα προς μήνα, στην έναρξη της δανειοδότησης ελληνικών επιχειρήσεων από το εξωτερικό (μειώνονται ισόποσα τα δάνεια προς τις ελληνικές τράπεζες), στις δόσεις που αναμένεται να εισπραχθούν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και στην εξόφληση των περισσότερων υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές του Δημοσίου. Θετικά επίσης στη ρευστότητα των τραπεζών θα επιδράσει και η κινητικότητα που υπάρχει γύρω από την εξαγορά ελληνικών περιουσιακών στοιχείων από επενδυτές του εξωτερικού. Έτσι, οι πωλήσεις θυγατρικών ελληνικών εταιρειών και ακινήτων τους σε ξένους, μειώνουν ουσιαστικά τις υποχρεώσεις των εγχώριων επιχειρήσεων προς τις τράπεζες, ενισχύοντας έτσι τη ρευστότητα των τελευταίων. Παράγοντες της αγοράς επίσης δίνουν σημασία στην προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2013, όχι τόσο γιατί θα βελτιωθεί άμεσα η ρευστότητα (τα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για μείωση του δημόσιου χρέους) όσο κυρίως γιατί θα τονωθεί περαιτέρω το κλίμα αισιοδοξίας γύρω από τις προοπτικές της οικονομίας.  

Μείωση κινδύνου- ρευστότητα Συχνά ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων έχει επισημάνει τη συσχέτιση που υπάρχει κατά τα τελευταία χρόνια μεταξύ των ελληνικών εξαγωγών και των γενικότερων προσδοκιών που επικρατούν για την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Τώρα λοιπόν, που ο κίνδυνος της χώρας δείχνει να έχει υποχωρήσει σημαντικά, αναμένονται οι σχετικές ευεργετικές επιδράσεις στην πορεία των εξαγωγών μας. Οι εξαγωγές επίσης έχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης σε περίπτωση που τονωθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία. Ενδεικτική άλλωστε είναι η δήλωση στο Euro2day.gr του προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών κ. Ελευθέριου Κούρταλη ότι υπάρχει ζήτηση για τα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό, αλλά οι περισσότερες εγχώριες παραγωγικές μονάδες αναγκάζονται να περιορίσουν τις εξαγωγές τους λόγω έλλειψης χρηματοδότησης από τον τραπεζικό τομέα. Η τόνωση της ρευστότητας επίσης θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά και την πορεία της αγροτικής παραγωγής. 

Το οξύμωρο είναι πως τα τελευταία χρόνια και ενώ το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και των οικονομικών παραγόντων έχει τονίσει τη μεγάλη έμφαση στην οποία πρέπει να δώσουμε στον πρωτογενή τομέα, η αγροτική παραγωγή συνεχίζει να μειώνεται. Και η μείωση της τραπεζικής χρηματοδότησης προς το συγκεκριμένο τομέα δείχνει να έχει επηρεάσει πολύ σημαντικά την κατάσταση. Δεν είναι τυχαίο, πως τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης της αγροτικής παραγωγής σχολιάστηκαν ακόμη και από τον πρόεδρο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου κ. Βασίλη Κορκίδη, ο οποίος μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό, αναφέρθηκε στην έμφαση που θα πρέπει να δώσει η Ελλάδα στον παραγωγικό τομέα, σημειώνοντας πως «εγώ δεν λέω να εξάγουμε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, αλλά τουλάχιστον θεωρώ απαράδεκτο να εισάγουμε το 30% των αναγκών μας σε ντομάτες»… Οικονομικοί παράγοντες επίσης ποντάρουν πως η τόνωση της ρευστότητας κατά το δεύτερο φετινό εξάμηνο θα μπορούσε να βοηθήσει τη δραστηριότητα πολλών παραγωγικών και λοιπών μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε μια σειρά από κλάδους που σήμερα πατούν αναγκαστικά φρένο, λόγω έλλειψης μετρητών. Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, ζωτικής σημασίας είναι να υπάρξει σχετική χρηματοδότηση από κοινοτικά κονδύλια ή από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. 

 Τουρισμός - οδικοί άξονες - δημόσιες επενδύσεις Ένας άλλος τομέας από τον οποίο η ελληνική οικονομία προσδοκά σημαντική στήριξη μέσα στο 2013 είναι ο εισερχόμενος τουρισμός. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα μηνύματα, η φετινή τουριστική κίνηση αναμένεται ανεβασμένη σε σχέση με πέρυσι για τις χώρες της Μεσογείου και ακόμη περισσότερο για την Ελλάδα, η οποία είχε πέρυσι ένα πολύ κακό πρώτο εξάμηνο στο συγκεκριμένο τομέα. Ειδικότερα για φέτος, πέρα από την γενικότερα ανοδική τάση, θετικά αναμένεται να επιδράσουν η προσέλκυση τουριστών από τις «νέες αγορές» (π.χ. Τουρκία, Ρωσία), αλλά και από την επιστροφή των Γερμανών και άλλων Δυτικοευρωπαίων. Ενδεικτική είναι η απάντηση του ελληνικής καταγωγής Γερμανού βουλευτή κ. Χατζημαρκάκη, σε ερώτηση δημοσιογράφου για το πόσο γρήγορα θα έρθουν γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, μετά την τρίτη συνάντηση μεταξύ Σαμαρά-Μέρκελ μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. 

Ο Γερμανός βουλευτής φρόντισε να κατεβάσει τον πήχη των προσδοκιών, λέγοντας πως σε πρώτη φάση, καλό θα ήταν να έρθουν περισσότεροι τουρίστες στην Ελλάδα το προσεχές καλοκαίρι. Κάποιες ανάσες αναμένονται επίσης φέτος από την άνοδο των δημοσίων επενδύσεων (συγκρινόμενες με το πολύ χαμηλό περυσινό επίπεδο), όπως επίσης προβλέπονται φέτος και κάπως ανεβασμένες εισροές μέσω του ΕΣΠΑ. Τέλος, μια κάποια ανάσα για την ελληνική οικονομία κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, θα έχουμε στην περίπτωση που τελικά συμφωνηθεί η επανεκκίνηση των μεγάλων οδικών αξόνων. Αν τελικά η όλη συμφωνία «κλείσει» γύρω στον Ιούνιο όπως προβλέπεται, τότε οι… κασμάδες αναμένεται να ξεκινήσουν μέσα στο φθινόπωρο, ενισχύοντας έτσι την αναιμική πορεία της κατασκευαστικής δραστηριότητας. euro2day